De Schatkamer

De 28ste zondag brengt een nieuw accent binnen in de opdracht van de volgelingen van Jezus. ‘Dankt God voor alles; dit is het wat God van u verlangt in Christus Jezus’, luidt het evangelievers. 

Het startpunt van de evangelieperikoop is Jezus’ ontmoeting met een groep die op grote afstand blijft. Aangezien het om melaatsen gaat, is deze afstand medisch verantwoord. In Bijbelse context gaat het hier echter over een ritueel voorschrift dat zich in een sociale kloof vertaalt. Door hun rituele onreinheid weten melaatsen zich buiten het Godsvolk geplaatst. Het is voor hen dus onmogelijk om als leerling van Jezus de weg naar Jeruzalem mee te gaan. Is redding dan wel mogelijk? 

Wie zijn de melaatsen van vandaag? Wie wordt door onze samenleving op een afstand geplaatst? Wie voelt zich uit onze Kerk buitengesloten? 

Nochtans roepen de melaatsen luidkeels: ‘Jezus, Meester, ontferm U over ons!’ Ze willen delen in Gods redding. Dus spreken ze Jezus aan bij zijn voornaam. Ze hebben over Hem gehoord en verlangen ernaar met Hem in relatie te treden. Ze noemen Hem meester. Het Griekse woord is een vertaling van het Hebreeuwse ‘rabbi’. De term verwijst hier niet naar een functie maar naar de autoriteit die ze aan Jezus toeschrijven. Daarom durven ze Hem ook om een Goddelijke gunst te vragen: ontferming, de onverdiende genade van God die mensen heelt en reinigt. En Jezus ziet hen. Zijn blik is blijkbaar genoeg om heling en reiniging te realiseren. 

Jezus stuurt hen naar de priesters omdat zij de bewakers zijn van de rituele reinheid. Zij kunnen Gods genadige handelen omzetten in een officiële re-integratie van de mensen die buitengesloten waren. Jezus hebben ze daarna niet meer van doen. Slechts één zet ook na de reiniging de relatie verder door in dankbaarheid God eer te brengen. Alleen over hem zegt de tekst dat hij niet alleen gereinigd maar ook gered is. 

De oproep tot dankbaarheid aan God is vandaag tot ons allen gericht. We worden dus uitgenodigd onszelf te herkennen in de groep melaatsen. Bewust van onze eigen onreinheid richten we ons, bijvoorbeeld in de Eucharistie, tot Jezus met de vraag om ontferming. We mogen erop rekenen dat Hij ons ziet en reinigt. De vraag is of we ons vervolgens in dankbaarheid tot Hem richten en God eer brengen zoals de Samaritaan of zoals de Syriër Naäman. Komen we door de Godservaring tot de belijdenis: ‘Nu weet ik dat er in Israël een God is’. Is het ons diepe verlangen om deze erkenning te vertalen in een huldeblijk? 

‘De Heer openbaarde zijn heil aan de volken’, zingen we als keervers van de antwoordpsalm. ‘Zingt voor de Heer een nieuw gezang’, ‘Verheerlijkt de Heer, alle landen, weest blij, verheugt u en zingt!’ 

Even lijkt het erop dat christenen geroepen zijn als religieuze hippies een buitenwerkelijk leven te leiden. Paulus brengt ons met onze voeten op de grond: ‘Houd Jezus Christus in gedachten’. De belijdenis en de huldeblijk tegenover God tonen zich midden het leven zoals het is. Paulus is als misdadiger behandeld en spreekt vanuit de ervaring van zijn gevangenschap. De ontberingen van het bestaan kan hij dragen omdat zijn blik gericht is op het uiteindelijk heil, de eeuwige heerlijkheid. Paulus kan er niet over zwijgen: door onze zondige onreinheid waren wij afgesneden van God. Onze diepste identiteit waren we verloren. Door Jezus Christus is deze kloof overbrugd. Zijn verrijzenis heeft ons voorgoed gereinigd. Tegen dit woord van God kunnen geen boeien op. De dankbare houding voor dit onschatbare geschenk vraagt om volharding. ‘Als wij volharden, zullen wij met Hem heersen’. Dat is wat God van ons verlangt in Christus Jezus. 

Als de Samaritaan terugkeert om Jezus te danken, werpt hij zich voor zijn voeten neer. ‘Hij viel op zijn gezicht aan zijn voeten’, staat er letterlijk. Het is een uitdrukking die een uiterste vorm van verering betekent. Op fysieke wijze wordt duidelijk dat de existentiële afstand verdwenen is. De gereinigde heeft zijn ultieme plek op de wereld gevonden. Nu wij nog.