De Schatkamer

‘Sta op. Schijn. Uw licht is gekomen. De glorie van de Heer is over u opgegaan.’ Zo luidt een meer letterlijke vertaling van het eerste vers uit de lezing van Jesaja. De wijzen uit het oosten kunnen erover meespreken. Ze hebben de ster gezien en zijn opgestaan om in beweging te komen. Het doel van hun reis is ‘hulde brengen’. Het Griekse woord is een beschrijving van een lichamelijke act: voorover op de grond gaan liggen. Het is een traditioneel beeld van de mens die eredienst volbrengt. De fysieke handeling valt samen met de geestelijke. 

Jesaja richt zich tot de Godsstad Jeruzalem. Het is de plaats waar God en mens als buren naast elkaar wonen. Het symbool van het verbond tussen hemel en aarde. Tegelijk is het de stad die het scherpst aanvoelt wanneer dit verbond beschadigd is. Nergens is de breuk tussen God en zijn volk zo pijnlijk als daar. Het Bijbelse Jeruzalem heeft deze duisternis gekend. De Babylonische ballingschap leek zelfs het einde. Het volk ver weg in een vreemde omgeving. De tempel verwoest. Verslagen en onbereikbaar leek God. Des te krachtiger klinkt de aankondiging van het glorieuze eerherstel. Niet alleen is Gods heerlijkheid terug. Meer dan ooit is zijn licht bestemd voor de hele mensheid: ‘Volkeren komen af op uw licht’. Jeruzalem zal met blijdschap vervuld worden. Haar hart zal bonzen en wijd worden van vreugde. De hele mensheid zal zich naar Jeruzalem begeven om met offers eer te brengen aan God en zijn roem luid te verkondigen. Wij voegen ons in het vreugdekoor: ‘Alle volken der aarde huldigen U, Heer’. Wat zowel in Jesaja’s tijd als in de eerste eeuw van onze tijdrekening een onrealiseerbare belofte leek, is vandaag herkenbaar in de realiteit. In alle werelddelen brengen mensen hulde aan het licht dat in Betlehem is geboren en dat voor eens en voor altijd schijnt over Jeruzalem. De wijze en rechtvaardige koning is gekend en bemind door talloze mensen. Wij zijn zelf het product van de wereldwijde verspreiding van het evangelie. Van geboorte behoren wij niet tot het Godsvolk Israël. In Bijbelse termen zijn wij heidenen. Toch heeft de blijde boodschap ons bereikt. In Christus Jezus heeft God zich ook aan ons geopenbaard. Zo zijn we mede-erfgenamen geworden, zegt Paulus, medeleden en mededeelgenoten van de belofte. De erfgenaam is iemand die recht heeft op een deel van het bezit. Een lid is opgenomen in een geheel. Een deelgenoot is iemand die voluit geniet van hetgeen hij heeft ontvangen. Als we weten dat we als aangenomen kinderen God als Vader hebben, mogen we ons opgenomen weten in zijn liefdesgemeenschap om er samen met anderen de vruchten van te plukken. Deze uitnodiging kent geen beperkingen. Iedereen is welkom in dit verband. Het evangelie verkondigt dat in Jezus de profetie van Jesaja waarheid wordt: als de zon gaat Jezus op om alle volkeren te beschijnen met licht van Gods heerlijkheid. 

De drie Wijzen verbeelden deze blijde boodschap. Van vreugde vervuld vallen ze op hun knieën voor het kind om hulde te brengen. Hun schatten bieden ze als offer aan. En toch is er een groot contrast tussen de profetie en het evangelie. In de Matteüstekst is Jeruzalem niet vervuld van vreugde. Het licht van de ster schijnt over Betlehem. Jeruzalem daarentegen is gehuld in het duister van een verontruste koning die in het geheim een vergadering belegt en liegt over zijn intenties. Iets in onze wereld blijft onaf. Zelfs op de feestdag van de openbaring van de Heer verdwijnt dit niet uit het zicht. Het is niet vanzelfsprekend dat wij ons met de juiste intenties naar Jezus richten. Willen we Hem onze hulde brengen? Of zijn we verontrust over onze eigen status? Bieden we Hem onze geschenken aan? Of hopen we Hem achter onze kar te spannen? Laten we werken aan de meest wijze houding: ‘We hebben zijn ster in het oosten gezien en komen de Heer onze hulde brengen.’